مشاوره و برنامه ریزی

سعید دانشجوی سال اول دانشگاه بود همین یک ماه پیش بود که نتایج کنکور کاردانی پیوسته رو اعلام کرده بودند و این هم جزء قبولی‌ها بود با اینکه تا چند ماه قبل از کنکور اصلاً فکرش رو نمی‌کرد که بتونه دانشگاه قبول بشه با این حال با پنج یا شش ماه درس خوندن نه تنها سعید دانشگاه سراسری قبول شده بود بلکه رتبه آورده بود. اونم چه رتبه‌ای، رتبه‌ی 7 کنکور سراسری، کلی هم توی فامیل و دوست و آشنا صدا کرده بود که سعید دانشگاه سراسری قبول شده، آخه سعید بچه خیلی درسخونی نبود.

اون روز هم مثل روزای دیگه آقا سعید تیپ زده بود و رفته بود دانشگاه سر کلاس بود و هنوز استاد نیومده بود که تلفنش زنگ زد.

ـ الو آقای سعید شریفی

ـ بله بفرمایید

ـ من احمدی هستم مشاور هنرستان گلشن

ـ سلام آقای احمدی ـ حال شما خوبه

ـ خوبم ـ تو چطوری، دانشگاه چطوره

ـ ممنونم ـ من خوبم، دانشگاه هم عالیه

ـ آقا سعید می‌خواستم یک کپی از کارنامه قبولیت رو بیاری هنرستان می‌خوام به بچه‌ها نشون بدم که با چه درصدهایی می‌شه دانشگاه قبول شد و حتی رتبه آورد.

ـ حتماً آقای احمدی

ـ آقا سعید اگر می‌تونی روز دوشنبه ساعت 9 بیا مدرسه که اصلاً خودتو ببرم سر کلاسی که مشاوره دارم تا یک مشاوره با کلاس داشته باشیم و اگر بچه‌ها سؤالی از تو راجع به دانشگاه و قبولی دانشگاه داشتند از تو بپرسند. البته اگر کلاس نداشته باشی.

ـ آقای احمدی لاس که دارم ولی همه‌اش رو کنسل می‌کنم و میام خیالت راحت.

روز دوشنبه سعید زودتر از خونه بیرون اومد، یک جعبه شیرینی خرید و رفت به طرف مدرسه. وقتی نزدیک مدرسه رسید یاد سال گذشته افتاد. یاد شیطونی‌ها و شلوغ بازی‌های خودش و بچه‎ ها. به دفتر مدرسه که رسید مدیر و چند تا از معلم‌ها و مشاور مدرسه آقای احمدی توی دفتر بودند و همگی به سعید تبریک گفتند. بعد مشاور و سعید با هم سر کلاس رفتند. کلاس شلوغ بود. یکی داشت آواز می‌خوند، یکی با میز ضرب گرفته بود. بعد از ورود مشاور و سعید کلاس کمی ساکت‌تر شد ولی هنوز بچه‌ها توی حال و هوای خودشون بودند تا اینکه آقای احمدی محکم ضربه‌ای به در زد و کلاس ساکت شد بعد آقای احمدی گفت:

می‌خوم یک سری نکات در رابطه با برنامه‌ریزی درسی و کنکور براتون بگم که مطمئناً می‌تونه توی قبولی در امتحانات مدرسه و کنکور شما تأثیر زیادی بزاره. اول از شما می‌خوام برای این آقا سعید ما که شاگرد سال گذشته همین هنرستان بوده و امسال در کنکور رتبه 7 آورده دست بزنید. بلافاصله بچه‌ها شروع کردند به دست زدن و داد و بیداد یکی از بچه‌ها گفت که عجب خرخونی هستی و یکی دیگه می‌گفت که بابا تو دیگه کی هستی دست شیطون بستی و بعد آقای احمدی دوباره کلاس رو ساکت کرد و گفت:

ببینید بچه‌ها بعضی از نکات بسیار ساده وجود داره که اگر شما رعایت کنید بازدهی مطالعه شما بسیار بالا می‌ره. خیلی وقت‌ها الگوی مطالعه دانش‌آموزان غلطه. مثلاً خیلی از بچه‌ها درسی که معلم توی کلاس می‌ده رو می‌زارن هفته بعد شب قبل از کلاس می‌خونند. در حالیکه اگر درسی‌رو که معلم گفته همون روز توی خونه مطالعه کنند مطلب رو خیلی خیلی بهتر می‌فهمند و بهتر هم توی حافظشون می‌مونه. بطور مثال درس ریاضی را در نظر بگیرید. اگر معلم ریاضی یک درس رو تو کلاس به شما یاد بده و شما بخواهید اونو هفته بعد یا چند روز قبل از امتحان بخونید خیلی از مفاهیم و مطالب رو ممکنه فراموش کرده باشید و در نتیجه حل مسئله‌ها و تست‌ها خیلی مشکل می‌شه یا برای فهمیدن و حلشون مجبورید زمان بسیار زیادی صرف کنید. در حالیکه اگه همون روز درس رو مرور می‌کردید با زمان خیلی کمتر و بسیار راحت‌تر مسائل و تست‌ها رو جواب می‌دادین و مطالب بهتر توی ذهنتون می‌موند.

بعد از این توضیحات یکی از دانش‌آموزان از مشاور پرسید:

ـ آقای ما سر بعضی از کلاسها خوابمون می‌گیره و خیلی خسته‌ایم و درس رو نمی‌فهمیم باید چکار کنیم؟

مشاور در پاسخ گفت این موضوع دو جنبه داره یکی بر می‌گرده به انگیزه شما، یک وقت شما توی خونه نشستی و مادرت بهت می‌گه که برو دو تا نون بخر. می‌گی خسته‌ام، حالشو ندارم ولی همون موقع دوستت بهت زنگ می‌زنه می‌گه بریم بیرون یک گشتی بزنیم؟ تو سریع جواب می‌دهی، می‌گی چرا که نه. بعدش هم می‌رین بیرون و تا شب هم بر نمی‌گردی خونه و اصلاً خسته نمی‌شی. یعنی اگه برای موفقیت قبولی در دانشگاه و رسیدن به اهدافت انگیزه داشته باشی مطمئناً وضعیت فرق می‌کنه. جنبه دومش هم بر می‌گرده به معلم و استاد بعضی از معلمان محترم جوری توی کلاس یکنواخت درس می‌دن که انگار یک رادیو با صدای کم روشنه و خب هر کسی ممکنه خوابش بگیره. ولی بعضی از معلما با صدای رسا درس می‌دن. تن صداشونو کم و زیاد می‌کنند، بچه‌ها رو توی درس مشارکت می‌دن و در حین درس دادن از بچه‌ها سوال می‌پرسن. جو کلاس رو شاد و پویا نگه می‌دارند. فقط توی یک نقطه کلاس نمی‌ایستند و خلاصه توی کلاس تنوع ایجاد می‌کنند و شرایط کلاس رو جوری اداره می‌کنند که کسی خوابش نمی‌گیره و این هم هنر بسیار بزرگی برای یک معلم است.

ـ آقای مشاور، ما تا چه مقطعی می‌تونیم ادامه تحصیل بدهیم؟

هیچ محدودیتی برای ادامه تحصیل بچه‎ های هنرستانی وجود نداره شما بعد از اینکه فوق دیپلم گرفتید می‌تونید در آزمون کاردانی به کارشناسی شرکت کنید که این آزمون رو دانشگاه آزاد، دانشگاه سراسری و دانشگاه علمی کاربردی برگزار می‌کنه که در صورت قبولی و تحصیل مدرک کارشناسی می‌گیرید. بعد از اون هم می‌تونید در امتحانات کارشناسی ارشد و دکتری و … شرکت کنید و ادامه تحصیل بدید.

آقای احمدی، مشکل من اساسی‌تر از بقیه است. اصلاً چرا باید درس بخونید و کنکور بدیم. ما که بدون دانشگاه هم می‌تونیم سر کار بریم؟

سؤال خوبی کردی. اولاً اینکه مدرک دانشگاه الان توی کشور ما خیلی جاها بدرد می خوره ( از جمله برای ازدواج کردن) و باعث ارتقاء شغلی و بالا رفتن حقوق و … می شه. ثانیاً معمولاً افراد تحصیلکرده موفق تر از بقیه افراد عمل می کنند. یعنی به نظر من اگه یک تحصیکرده بخواد رفتگر بشه، سوپرمارکت بزنه، مکانیک بشه یا شرکت تأسیس کنه که مطمئناً این کار رو بهتر از یک فرد بدون تحصیلات انجام می ده. باید توجه داشت که دانشگاه فقط بعد عملی نداره، شخصی که دانشگاه می ره با یک محیط جدید، اساتید مختلف و دانشجوهای زیادی مثل خودش آشنا می شه و این مسئله باعث بالا رفتن سطح فکری و گسترش روابط شخصی «EQ» می شه که این موضوع در موفقیت فرد در آینده تأثیر بسیار زیادی می زاره، تازه قبولی در دانشگاه یک اعتماد به نفس بالا توی فرد ایجاد می کنه.

ـ آقای مشاور، توی فامیل ما خیلی ها هستند که تحصیل کرده اند ولی بیکار هستند و یا در رشته ای که تحصیل کرده اند کار نمی کنند. پس این جور تحصیلات به چه دردی می خوره؟

آره یک واقعیته. ولی بین تحصیلات و تخصص تفاوت وجود داره. آدم تحصیل کرده لزوماً آدم متخصصی نیست. برای بدست آوردن شغل مناسب در هر زمینه ای، آدم باید تخصص اون رشته رو داشته باشه. در دنیای امروز تخصص بالاتر از تحصیلات است. یعنی به نظر من یک خیاط خوب خیلی بهتر از یک دکتر کم سواد است. الان خیاط هست که برای اینکه بخوای بهش سفارش کار بدی باید چند ماه صبر کنی ولی برعکس اون، دکترها و مهندسینی هستند که بیکار هستند و مطمئن باشید آدمهایی که تخصص دارند همه جای دنیا از جمله توی کشور خودمون کار براشون فراوونه و هر جای دنیا که برن، اونارو رو سرشون می گذاراند و یکی از ویژگی های خوب در هنرستان نسبت به  مدارس ریاضی و تجربی و انسانی اینه که در طول تحصیل در مدرسه، بچه ها مهارتهایی رو آموزش می بینند.

ولی باید تأکید کنم که آدم تحصیل کرده راحتتر متخصص می شه.

ـ آقای مشاور، یکی از فامیلهای ما امتحانات مدرسه رو بزور قبول شد ولی در کنکور شرکت کرد و جای خوبم هم قبول شد این چطور ممکنه؟

معمولاً کسایی که درسهارو عمیق تر می خونند و بهتر یاد می گیرند در کنکور قبول می شن. در امتحانات مدرسه خیلی وقت ها بچه ها تا صبح بیدار می مونن و خیلی از مطالب رو حفظ می کنند و بعد می رن سر جلسه امتحان و سؤالا رو جواب می دن و اگه هفته بعد راجع  به درس ازشون سؤال کنی خیلی از مطالب رو فراموش کرده اند . ولی برای کنکور شما نمی تونی شب کنکور همه کتابهای درسی مثل فیزیک و شیمی و ریاضی و … را حفظ کنی و بری سر جلسه کنکور و توی 4 ساعت سؤالات رو جواب بدی، در نتیجه کسانی موفق هستند که مطالب رو عمیق خونده باشن و بهتر فهمیده باشن.

در امتحانات مدرسه اگر یک قسمتی از درس رو بلد باشی و جواب سؤال رو بنویسی بالاخره یک کمی نمره می گیری ولی در کنکور اگه یک کمی بلد باشی، خیلی بدتر از این که اصلاً بلد نباشی. چون وقتی تستی رو بلد نیستی، جواب نمی دی ولی وقتی کمی بلد باشی توی تله طراحان سؤال کنکور گیر می کنی و سؤال رو اشتباه جواب می دی و نمره منفی هم می گیری.

ـ آقای احمدی، برنامه ریزی درسی چطور باید باشه و روزی چند ساعت باید درس بخوانیم؟

برنامه ریزی درسی باید منطبق بر توانایی های شما و منظم و پیوسته باشه.

بعضی وقتها بچه ها اولش تو حس هستند. برنامه می ریزند اون هم چه برنامه ای.

ساعت 6 صبح پا می شم تا 8 ریاضی می خونم بعد 8 تا 10 عربی می خونم بعد 5 دقیقه صبحونه می خورم و تا ساعت 2 ادبیات و معارف می خونم. 2 تا 2/5 نهار و بعدش تا ساعت 8 شب شیمی و فیزیک می خونم. بعد هم تا 11 شب تست می زنم و درسها رو مروو می کنم. فردا صبح می شه، طرف تازه ساعت 11 صبح از خواب پا می شه و الی آخر… و یا اینکه شخص حداکثر دو یا سه روز طبق برنامه ریزی جلو می ره. یعنی میشه گفت که یکی از دلایل اصلی شکست برنامه ها، واقع بینانه نبودن اونهاست. این عدم واقع بینی و ایده آل گرایی در خیلی جاهای جامعه دیده می شه و باعث شکست برنامه ریزی می شه.

برای برنامه ریزی مناسب ابتدا باید یک هفته برنامه مطالعه خودتون رو در جدول یادداشت کرده و بر اساس اون با کمک یک مشاور یا خودتون بر اساس واقعیت ها و توانایی ها و اهدافتون برنامه ریزی انجام بدید و به مرور زمان و هفته به هفته مطالعه و کارایی خودتون رو بیشتر کرده و اصلاحات و تغییرات لازم رو توی برنامه ریزی تون بدید تا به شرایط ایده آل برسید.

بعضی ها هم توی درسشون و یا اصولاً توی هر کاری اولش خوب شروع می کنن ولی با گذشت زمان کم کم انرژیشون کم می شه. ولی باید دونست که کنکور مثل یک مسابقه دوی استقامت می مونه کسی موفقه که تا آخر ادامه بده. در مسابقه دوی استقامت هم افراد برتر در قسمت آخر مسابقه از بقیه جلو می زنن. به قول شاعر :

رهرو آن نیست که گهی تند و گهی خسته رود                   رهرو آن است که آهسته و پیوسته رود

ـ آقا می شه ما فقط تخصص بخونیم  و اون بالای 90 درصد بزنیم و دروس عمومی رو اصلاً نخونیم و صفر بزنیم؟

ببینید بچه ها درست است که دروس تخصصی ضریب 15 داره و خیلی مهمه، ولی همیشه کسی در کنکور موفقه که همه درسهارو مطالعه کنه. تازه اگه کسی اونقدر باهوش و با استعداده که می تونه دروس تخصصی رو بالای 90 درصد بزنه حتماً می تونه ادبیات و معارف و … رو حداقل 20 تا 30 درصد بزنه. بنابراین بهتره که خودتونو گول نزنید و بگید فقط تخصصی می خونم. بعد هم یک درس مثل ریاضی یا زبان، آش کشک خاله اس، الان نخونی باید توی دانشگاه بخونی و همشه باهاشون سروکار درای. پس بهتره از همین الان یاد بگیرین. البته برای کنکور می شه یک درس یا حداکثر دو درس رو کنار گذاشت ولی برای جبران باید بقیه درسها رو بهتر خوند.

ـ چطور می شه یک مطلب درسی رو بهتر حفظ کرد؟

یکی از راه های بخاطر سپاری مطلب اینه که بعد از خوندن یک پاراگراف یا متن اونو خودمون و یا شخص دیگری توضیح بدیم و باید بتونیم از آن مطلب سؤالاتی طرح کنیم. همچنین باید توجه داشت که نت برداری و خلاصه نویسی از مطالب خونده شده در یادآوری مطالب بسیار مفیده. مخصوصاً در زمان مرور مطالب، این خلاصه نویسی ها بسیار کابرد داره، ولی باید دقت داشت که خلاصه نویسی نباید عین گفته های معلم یا نوشته یک کتاب باشه بلکه باید برداشت خودمون از مطالب باشه. توجه داشته باشید که اگر کسی نتونه مطلبی رو توضیح بده یا خلاصه کنه یعنی اون مطلب رو نفهمیده.

در این موقع بود که صدای زنگ تفریح بلند شد و آقای احمدی گفت که بچه ها یک بار دیگر به افتخار آقا سعید دست بزنید و امیدوارم که سال بعد شماها رو بجای سعید سر کلاس مشاوره دعوت کنم.