استاد مرتضی ممیز

  استاد مرتضی ممیز (پدر گرافیک ایران)

مرتضی ممیز در ۴شهریور۱۳۱۵درتهران به دنیا آمد. او طراح گرافیک، تصویرگر و استاد دانشگاه است. مرتضی در خانواده‌ای هنردوست متولد شد و در دوران کودکی استعداد و علاقهٔ ویژه‌ای به نقاشی و طراحی نشان داد، دوران متوسطه برای کمک به خرج تحصیل خود برای مغازه‌ها تابلو نویسی می‌کرد ، در سال‌های آخر دبیرستان مرتضی گاهی به کتابخانهٔ فرهنگی سفارت لهستان سر می‌زد و در آنجا بود که برای اولین بار با مجلات پولند و گرافیک لهستان آشنا شد.

درسال ۱۳۳۵وارد دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در رشتهٔ نقاشی شد و در آنجا زیر نظر علی محمد حیدریان که از شاگردان کمال الملک بود آموزش می‌بیند، در دانشگاه بود که با سهراب سپهری،پرویز کلانتری،ژازه طباطبائی،چنگیز شهوق و ... آشنا می‌شود، در ۱۳۴۴از دانشگاه فارغ‌التحصیل شد و برای ادامه تحصیل راهی فرانسه می‌شود و گواهی طراحی غرفه را در مدرسهٔ هنرهای تزئینی فرانسه اخذ می‌کند. وی در طول فعالیت‌های هنری خود بیش از ده نمایشگاه اختصاصی از ۱۳۳۹تا ۱۳۷۷در تهران و دو نمایشگاه اختصاصی در آلمان (۱۳۶۵-۱۳۶۷) و بیش از ۷۴ نمایشگاه گروهی در ایران، آلمان، فرانسه، آمریکا، بلژیک، فنلاند و یوگسلاوی برپا کرد و طراحی گرافیکی و تهیه پوستر برای صدها جلد کتاب و نشریات مختلف توسط او انجام گرفت.

برخی از مسئولیت‌های مرتضی ممیز:

مدیریت گروه گرافیک و عکاسی دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران

مدیریت و طراحی هنری جشنواره بین‌المللی فیلم تهران 1352- 1356

ریاست هیئت مدیره انجمن طراحان گرافیک ایران

ریاست دوسالانه‌های گرافیک ششم، هفتم و هشتم

مشاور هنری کتابخانه و مرکز اسناد دانشگاه تهران

ریاست کمیته ایرانی انجمن بین‌المللی طراحان گرافیک

برخی از افتخارات و جوایز:

جایزه بهترین طراحی کتاب کودک سال‌های ۴۵ـ‌۱۳۴۲

مدال رتبه اول دانشجوی ممتاز دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران-  ۱۳۴۴

برنده مدال طراحی نمایشگاه بین‌المللی طراحی ژوونیزی فرانسه - ۱۹۶۶

طراح شاعر برای طراحی پوسترهای سینمایی جشنواره سینمایی کن- ‌۱۹۷۵

جایزه و مدال بهترین پوسترهای سینمایی جشنواره فیلم فجر تهران ‌۱۳۶۵، ۱۳۶۶و ۱۳۶۹

جایزه بهترین آثار طراحی نشانه‌های دهه ۸۰میلادی- 1990

  معروف‌ترین اثر مرتضی ممیز، معروف‌ترین لوگوی ایران

چهاردهم اکتبر (22 مهرماه) روز جهانی استاندارد است. نشان استاندارد ایران که معروف‌ترین اثر «مرتضی ممیز» است، سال‌هاست که آشناترین علامت برای ایرانی‌هایی است که با دیدن آن برای خرید و مصرف یک کالا اطمینان حاصل می‌کنند.

 نشانه‌ای که مرتضی ممیز، طراح و گرافیست، در سال 1364 برای موسسه‌ی استاندارد ایران طراحی کرد، به‌دلیل طراحی خاص و استفاده از آن روی بسته‌بندی محصولاتی که اصول استاندارد را رعایت کرده‌اند، به سرعت در حافظه‌ی جمعی ایرانی‌ها به یک نشانه‌ی آشنا و معروف تبدیل شد و حتی این نشانه را معروف‌ترین لوگوی طراحی‌شده برای یک سازمان می‌دانند.

ممیز برای طراحی این نشانه از حروف اختصاری نام لاتین «موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران 
Institute of Standard and Industrial Research of Iranکه واژهISIRI را تشکیل می‌دهد، استفاده کرد.

ممیز خود درباره‌ طراحی این نشانه گفته است: «در طراحی نشانه‌ی استاندارد از قلمی استفاده کردم که به‌خوبی حروف اختصاریISIRI را به کلمه "ایران" تبدیل کند. دوست داشتم کادر فلش‌مانندی اطراف نوشته را ببندد. کادری که دو زاویه‌ی آن کاملا تیز و دو زاویه‌ی دیگر، منحنی و نرم باشد، تا در نهایت خلاصگی فلش حداکثر و حداقل را که هدف داوری موسسه در محصولات است، نشان دهد؛ اما این حد سادگی برای سفارش‌دهنده کافی نبود و با اضافه کردن خطوط بیشتر، حالت فلش را نمایان‌تر کردم.»

مرتضی ممیز (1315-1384) در طول سال‌ها فعالیت هنری خود در زمینه‌ی گرافیک و طراحی لوگو، نشانه‌های بسیاری را برای سازمان‌های مختلف از جمله آتش‌نشانی، سازمان چای ایران، موزه‌ رضا عباسی و شهرداری تهران و شرکت سایپا طراحی کرد. 

برخی از آثار استاد مرتضی ممیز

ممیز در سالهای پایانی عمر خویش با بیماری سرطان دست و پنجه نرم می‌کرد و از ۲۳آبان‌ماه ۱۳۸۴برای شیمی‌درمانی، در بیمارستان آبان تهران بستری شده بود که چند روز بعد حالش رو به وخامت نهاد و سرانجام در سن ۶۹سالگی روز شنبه پنجم آذر ماه ۱۳۸۴برابر ۲۶نوامبر ۲۰۰۵درگذشت. پیکر مرتضی ممیز، هفتم آذرماه، تشییع و در باغبان‌کلا، واقع در کردان کرج، به‌خاک سپرده شد.