معرفی رشته مکانیک خودرو

اگر به دنبال یک رشته گستره میگردید حتما به شما پیشنهاد میشود تا برای تحصیل به رشته مکانیک خودرو بروید.این رشته با توجه به قدمت بسیار زیاد خود در طول تاریخ دست خوش تغییرات بسیار زیادی بودی است و امروزه شاهد تکنولوژی های بسیار پیشرفته این رشته‌ی تحصیلی هستیم.

در گذشته های دور برای جابجایی در نقاط مختلف دنیا از حیوانات استفاده میکردند تا این که با اختراع چرخ توانستند خیلی از مشکلات را مرتفع کنند.و اختراع چرخ آغاز به وجود آمدن رشته مکانیک شد تا جایی که باعث شد علم فیزیک هم به کمک این رشته بیاید و با ترکیب این دو رشته کم کم رشته‌ مکانیک شکل بگیرد البته این ابتدای کار این رشته نبود که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.

با به وجود آمدن این اختراع (چرخ) انسان به این فکر افتاد که برای جابجایی خود و اشیاء باید وسیله‌ بسازد تا انرژی کمتر و زمان کمتری برای جابجایی آن صرف کند و همین موضوع آنقدر جدی شد که منجر به ، به وجود آمدن خودرو شد.که امروزه شما میبینید این صنعت آنقدر پیشرفت کرده که امروزه تبدیل به خوردو های پیشرفته شده است.

امروزه رشته مکانیک خودرو آنقدر بزرگ شده که صنایع مختلفی در این رشته نقش دارند تا یک خودرو تولید شود.به طور مثال برای تولید یک خودرو رشته‌های مانند مهندسی متالوژی ، مهندسی ساخت و تولید ، مهندسی فیزیک ، مهندسی مکانیک ، مهندسی نقشه کشی صنعتی ، مهندسی برق خودرو ، مهندسی سیالات ، مهندسی ماشین ابزار و ... دست به دست هم میدهند تا یک خودرو تولید شود.

رشته مکانیک خودرو بیشتر برای پسران بسیار جذاب است و به همین دلیل بیشتر داوطلبان این رشته آقا هستند.رشته مکانیک خودرو را میتوان یکی از رشته های سخت شاخه فنی و حرفه ای محسوب کرد به دلیل این که در این رشته قوانین و فرمول های فیزیک و ریاضی بسیار زیاد به کار برده شده و همین موضوع باعث این شده تا رشته مکانیک خودرو سخت به نظر برسد.

اختراع خودرو یکی از بزرگ ترین اختراعات دنیا بود که کمک بسیار زیادی به بشر کرد و کم کم به صورت گسترده تبدیل به یک صنعت و یک بازار بزرگ در دنیا تبدیل شد تا جایی که در بعضی از کشورها صنعت اول و یا دوم آن کشور میباشد.و این موضوع نشان دهنده اهمیت این رشته تحصیلی در دنیا است.

این رشته تحصیلی امروزه ظاهر دیگری به خود گرفته است و به دلیل آلوده نکردن محیط زیست این رشته به دنبال خودروهای هیبریدی و برقی است تا باعث آسیب به دنیا نشود.که امروزه میبینیم رشته الکترونیک و کامپیوتر بسیار در این رشته‌ی مهندسی ورود کردند تا با ترکیب این سه رشته بتوانند یک خودرو برقی و یا هیبریدی تولید کنند.

برای این که یک خودرو تولید شود صنایع مختلفی در تولید آن ایفای نقش میکنند و همین موضوع باعث شده تا صنعت خودرو سازی یکی از صنایع وابسته محسوب شود.و در کنار تولید خودرو افراد زیادی استخدام شوند و کسب درآمد کنند.اما موضوعی که در رشته مکانیک خودرو قابل توجه است موضوع آینده شغلی میباشد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

 آینده شغلی رشته مکانیک خودرو

اما در این قسمت در رابطه با موضوع آینده شغلی رشته مکانیک خودرو قرار است توضیح داده شود.آینده شغلی در تمامیه رشته ها بسیار حائز اهمیت میباشد و باید توجه ویژه‌ای به آن شود.آینده رشته مکانیک خودرو را میتوان روشن دید اما به شکل امروزی.در واقع به زبان ساده تر میتوان گفت یادگیری و فارغ التحصیل شدن در این رشته کافی نیست بلکه باید در این مسیر بسیار تلاش کنید تا با تکنولوژی های جدید این روزهای خودرو سازی آشنا شوید.

اما مکانیک خودرو به چه کسی گفته میشود؟!فردی است که به صورت علمی و عملی با تعمیر انواع قطعات خودرو و سرویس و نگهداری آن آشنایی دارد و به صورت تخصصی به این موارد مسلط است.البته این یک تعریف اجمالی برای مکانیک خودرو میباشد.تعاریف زیادی برای این کلمه وجود دارد.

دلیل محبوبیت این رشته در بین آقایان علاقه بیشتر به خودرو نسبت به خانم‌ها است که امروزه میبینید سالانه افراد زیادی در این رشته فارغ التحصیل میشوند و وارد بازار کار میشوند.اگر شما در حال تحصیل در این رشته فنی هستید مطمئن باشید که بعد از فارغ التحصیل شدن بازا کار خوبی پیش روی شما است.با توجه به این که در بسیاری از کشور ها صنعت خودرو سازی حرف اول را میزند میتوان گفت که در خارج از کشور هم بازار کار مناسبی خواهید داشت.

در داخل کشور فارغ التحصیلان این رشته میتوانند در شرکت های بسیاری مشغول به کار شوند اما این افراد میتوانند راه دیگری را انتخاب کنند و آن هم کارآفرینی و راه اندازه یک کسب و کار کوچک است.اما این تمام راه یک فارغ التحصیل در این رشته فنی نمیباشد.در واقع میتواند به جز این مسیرها در بازار کار وارد حوزه تدریس شد و یا در آموزشگاه های فنی برای حرفه آموزی مشغول به کار شوید.

در حال حاضر در کشور ما تعداد زیادی فارغ التحصیل رشته‌ی مکانیک خودرو وجود دارد که بیکار هستند و دلیل این موضوع فقط کمبود شغل در بازار کار نیست بلکه عدم نداشتن علم و یا تجربه‌ی کافی است.و موضوع بعدی که میتوان گفت مهم ترین اصل محسوب میشود حرفه‌ای بودن یک مکانیک در شغل و حرفه‌ی خود است.و این موضوع به این معنا است که فقط گرفتن مدرک تحصیلی برای شاغل شدن و یا راه اندازی یک کسب و کار لازم نیست و یک فارغ التحصیل رشته مکانیک خودرو باید از دانش علمی خوبی برخوردار باشد و همینطور تسلط کافی در رشته تحصیل خود داشته باشد.

لازم به ذکر است که یک فارغ التحصیل رشته مکانیک خودرو در زمینه های مختلف رشته خود اطلاعات کافی و تا حدی مسلط به آنها باشد و همیشه با پشرفت علم صنعت خودرو سازی پیش برود.این امر باعث میشود تا در یک مجموعه فرق بین یک تکنیسین ماهر مکانیک و یک تکنیسین کم سواد بی تجربه پیدا شود.

پس برای بهتر شدن آینده‌ی شغلی و پیشرفت در حرفه‌ی مکانیک خودرو میبایست همیشه بروز بوده و از تمامیه گرایش‌ها و آخرین تکنولوژی‌های روز دنیا اطلاعات کافی داشت و این وجه تمایز برای یک کارشناس حرفه‌ای مکانیک خودرو یک امتیاز بسیار خوب محسوب میشود.

آینده شغلی رشته مکانیک خودرو به بخش های مختلفی تقسیم میشود به طور مثال در بخش تعمیرات خودرو میتوایند به صورت تخصصی فقط در یکی از بخش های خودرو فعالیت داشته باشید مانند تعمیر موتور و یا تعمیر جعبه دنده و دیفرانسیل و یا در بخش آموزش به عنوان یک دبیر در یک مدرسه و یا به عنوان استاد در یک دانشگاه تدریس کنید و یا به عنوان تکنیسین در یک شرکت خصوصی یا دولتی  در خط تولید و یا به عنوان ناظر کنترل کیفیت فعالیت داشته باشید.

راه های تحصیل در رشته مکانیک خودرو

برای انتخاب رشته و تحصیل در رشته‌های مختلف موردی که بسیار حائز اهمیت میباشد *اولویت* است.محصلانی که برای انتخاب رشته از پایه نهم به دهم راه پیدا میکنند باید برای معیار‌های شخصی خود اولویت تعیین کنند.این اولویت ها میتواند شامل درآمد،علاقه،نوع کار و .... باشد.

حالا که درک بهتر از مفهوم اولویت و معیار متوجه شدید میتوایند برای معیار‌های خودتان اولویت مشخص کنید.مهم ترین معیار در انتخاب شغل و رشته علاقه میباشد که باید توجه‌ی ویژه‌ای به آن شد به دلیل این که در حال حاضر افراد زیادی در دنیا وجود دارند که علاقه به شغل خود ندارند.

پس برای انتخاب رشته‌ی تحصیلی خود ابتدا باید به علاقه و سپس به معیار های دیگر خود توجه کنید.اما در این مقاله فقط در رابطه با رشته‌ی مکانیک خودرو میپردازیم.راه‌های تحصیل در رشته‌ی مکانیک خودرو از طریق‌های مختلف صورت میگیرد.

بهترین راه برای تحصیل در این رشته،شاخه‌ی فنی و حرفه‌ای میباشد به دلیل این که در این شاخه از پایه تمام جزئیات و کلیات تدریس میشود و دانش آموز از لحاظ علمی و عملی بسیار در سطح بالایی قرار میگیرد.و در ضمن افرادی که از شاخه‌ی فنی و حرفه‌ای وارد بازار کار میشوند خیلی متخصص تر و ماهرتر هستند.

برای تحصیل در شاخه‌ی فنی و حرفه‌ای رشته‌ی کامپیوتر ابتدا باید از پایه نهم به دهم شاخه‌ی فنی و حرفه‌ای (هنرستان) را انتخاب کنید و بعد اقدام به انتخاب رشته کنید.و در سه پایه‌ی دهم یازدهم دوازدهم تحصیل کنید تا مدرک دیپلم خود را دریافت کنید.بعد از دریافت مدرک دیپلم میتوانید با شرکت در کنکور فنی و حرفه‌ای و قبولی در کنکور در دانشگاه‌های دولتی فنی و حرفه‌ای جذب شوید.

بعد از قبولی در دانشگاه‌های فنی و حرفه‌ای باید در مقطع کاردانی(فوق دیپلم) تحصیل کنید و بعد از دریافت مدرک کاردانی باید برای مقطع کارشناسی(لیسانس)اقدام کنید که برای تحصیل در مقطع کارشناسی در دانشگاه فنی و حرفه‌ای حتما باید کنکور مقطع تحصیلی خودتان را در رشته‌ی مورد نظر خودتان شرکت کنید.

و به همین صورت میتوانید تا مقطع دکترا در دانشگاه‌های معتبر دولتی کشور تحصیل کنید.اما این مسیر برای افرادی بود که میخواهند با شرکت در کنکور فنی و حرفه‌ای جذب دانشگاه‌های دولتی شوند.اما راه‌های دیگری برای تحصیل در این رشته وجود دارد که در ادامه‌ به آنها میپردازیم.

مسیرهایی دیگر برای تحصیل در رشته‌های کامپیوتر وجود دارد البته مسیرهای که از این پس برای شما معرفی میشود بدون شرکت در کنکور هم میشود در دانشگاه‌ها جذب شد.یکی از راه‌های تحصیل در رشته‌ی کامپیوتر در دانشگاه‌ها به صورت بدون آزمون میباشد و شما بدون این که در کنکور شرکت کنید میتوانید جذب دانشگاه‌های خصوصی شوید.

راه‌های زیادی برای تحصیل در این رشته وجود دارد مثلاً میتوانید از طریق شاخه‌ی ریاضی فیزیک و یا تجربی وارد این رشته شوید که البته باید کد رشته‌ی شما جزوه رشته‌های باشد که مجاز به تحصیل در رشته‌ی مکانیک خودرو هستند.نکته‌ی آخر در رابطه با مسیر تحصیل در رشته‌ی مکانیک خودرو داشتن دانسته‌های شما و مسلط بودن در درسهای مانند ریاضیات است.

یکی دیگر از راه‌های تحصیل در رشته‌ی مکانیک خودرو شاخه‌ی کارودانش میباشد.البته تحصیل در این رشته‌ ویژگی‌های خاص خود را دارد.افرادی که در این شاخه در حال تحصیل هستند در واقع به صورت تخصصی یکی از زیر شاخه‌های یک رشته را فرا میگیرند.به معنای ساده‌تر تحصیل در رشته‌ی کارودانش به این صورت میباشد که شما اگر علاقه‌مند به رشته‌ی مکانیک خودرو باشید فقط میتوانید در یکی از گرایش‌های آن رشته تحصیل کنید مانند تعمیر موتور خودرو.

و البته این شاخه‌ی تحصیلی سختی‌های خاص خودش را دارد به عنوان مثلا اگر شما فارغ التحصیل شاخه‌ی کارودانش باشید و اگر بخواهید در دانشگاه دولتی تحصیل کنید که لازمه‌ی جذب این دانشگاه‌ها قبولی در کنکور فنی و حرفه‌ای میباشد،حتما باید منابع شاخه‌ی فنی و حرفه‌ای را مطالعه کنید و این موضوع به معنای خواند کتاب‌های است که تا به حال برای شما تدریس نشده است.

گرایش‌های رشته‌ی‌ مکانیک خودرو

موردی که باید به آن توجه کرد این است که داوطلبان رشته‌ی مکانیک خودرو فقط در مقطع کاردانی به کارشناسی میتوانند از ‎‌رشته‌ی مورد نظر خودشان گرایش انتخاب کنند.و گرایش‌های که در ادامه به آنها اشاره شده است همگی در مقطع کارشناسی میباشد

گرایش‌های این رشته عبارتنداز:

سیستم محرکه خودرو

طراحی سیستم‌های تعلیق، ترمز و فرمان

سازه و بدنه خودرو

هر کدام از این گرایش‌ها در شغل‌های مختلف کاربردهای خاص خود را دارند که در ادامه به ترتیب به هر یک از این گرایش ها میپردازیم :

سیستم محرکه خودرو

این گرایش به مباحثی از قیبل سیستم مولد قدرت خودرو (موتور)،بهینه‌سازی موتور،کاهش آلایندگی‌ها،افزایش گشتاور و قدرت، سیستم‌های خنک کاری، پرخوران (توربوشارژ و سوپرشارژ)، موتورهای دوزمانه و چهارمانه، بنزینی و دیزلی به وصرت تخصصی میپردازد.البته در این گرایش به مواردی مانند انواع سوخت‌های جایگزین زیستی،هیدروژنی،انرژی الکتریکی،پیل‌های سوختی و انرژی خورشیدی اشاره میشود.فارغ التحصیلان این رشته باید به نرم افزارهای رایانه ای همچون (… ,Converge ،AVL Fire ،Ansys(Fluent, CFX تسلط کافی داشته باشند.

طراحی سیستم‌های تعلیق، ترمز و فرمان

در این گرایش از رشته مکانیک خودرو میتواند به راحتی سرنشین، فرمان‌پذیری آن،سیستم ترمز مطمئن و پایداری اشاره کرد.در این گرایش دانشجو ابتدا با مبانی سیستم های تعلیق روز دنیا آشنا میشوند سپس به یادگیری مواردی همچون فرمان پذیری،بررسی ارتعاشات،شبیه‌سازی سیستم تعلیق و بررسی پارامتر‌های اساسی آن،و در نهایت سعی در بهینه سازی خوردو میپردازد.که البته یک دانشجو گرایش طراحی سیستم‌های تعلیق، ترمز و فرمان باید به نرم افزار هایی مانند ADAMS ،Simulink و Suspension Sim تسلط و دانش کافی را داشته باشد.

سازه و بدنه خودرو

امروزه ظاهر،ظرافت،استحکام،زیبایی یکی از مهم ترین بخش‌های تولید یک خودرو میباشد به دلیل این که اولین چیزی که یک خریدار و یا مشتری به آن نگاه میکند ظاهر و زیبایی بدنه‌ی خوردو میباشد که منجر به خرید خودرو توسط مشتری میشود.که امروزه مهم ترین بخش تولید یک خودرو محسوب میشود.برای تحصیل در این گرایش باید دانش بالای در زمینه مواد،مقاومت و رفتار آن‌ها در محیط های مختلف داشته باشید.در این گرایش باید آنقدر علم بالایی از مواد را داشت که بتوان یک بدنه‌ای با فاکتورهایی مانند زیبایی،استحکام بسیار مقاوم در این حال بسیار نرم که به سرنشین ها آسیبی وارد نکند،ظرافت در طراحی آن را تولید کرد.

معرفی کتاب‌ها و منابع درسی این رشته در هنرستان

شاخه‌ی فنی و حرفه ای

کتاب‌های مقطع دوره دوم متوسطه (پایه دهم) رشته‌ی مکانیک خودرو

دروس تخصصی

سرویس و نگهداری

خودروهای سواری

تعمیرات مکانیکی موتور

دانش فنی پایه مکانیک خودرو

همراه هنرجو مکانیک خودرو 

دورس شایستگی‌های غیر فنی

تفکر و سواد رسانه‌ای

الزامات محیط کار

دروس پایه

ریاضی1

فیزیک

شیمی

نقشه کشی فنی رایانه‌ای

دروس عمومی

فارسی و نگارش1

جغرافیا ایران

عربی زبان قرآن1

زبان انگلیسی1

دین و زندگی1

کتاب‌های مقطع دوره دوم متوسطه (پایه یازدهم) رشته‌ی مکانیک خودرو

کتاب‌های مقطع دوره دوم متوسطه (پایه دوازدهم) رشته مکانیک خودرو

برای مشاهده‌ی فایل PDF این کتاب ها به سایت "پایگاه کتاب‌های درسی" مراجعه کنید.

برای آشنایی بهتر با محتوای کتاب های تخصصی پایه دهم این رشته و هدف از آموزش این کتاب ها  لطفاً مطالب زیر را مطالعه کنید.

کتاب سرویس و نگهداری خودروهای سواری که برای پایه دهم رشته مکانیک خودرو گنجانده شده به مباحثی مانند آچارکشی مجموعه های خودرو و تعویض تسمه های تجهیزات جانبی موتور،تعویض روغن های موتور،تعویض مایعات خودرو مانند مایع هیدرولیک فرمان و مایع هیدرولیک ترمز،عیب یابی مقدماتی سیستم مولد قدرت،نصب کردن سیستم مولد قدرت میپردازد و به شما کمک میکند تا به مباحث ابتدای این رشته آشنایی پیدا کنید.

کتاب سرویس و نگهداری خودروهای سواری که برای پایه دهم رشته مکانیک خودرو گنجانده شده به مباحثی مانند آچارکشی مجموعه های خودرو و تعویض تسمه های تجهیزات جانبی موتور،تعویض روغن های موتور،تعویض مایعات خودرو مانند مایع هیدرولیک فرمان و مایع هیدرولیک ترمز،عیب یابی مقدماتی سیستم مولد قدرت،نصب کردن سیستم مولد قدرت میپردازد و به شما کمک میکند تا به مباحث ابتدای این رشته آشنایی پیدا کنید.

و اما سومین کتابی که در پایه دهم تدریس میشود کتاب دانش فنی پایه مکانیک خودرو میباشد.این کتاب به مباحث ابتدای این رشته میپردازد مانند معرفی رشته و آینده شغلی آن،ایمنی و بهداشت در محیط کار،کاربرد مواد در خودرو،اصول و مبانی کاربردی درخودرو،مقاومت قطعات در برابر تغییر شکل و مواردی از این قبیل.این کتاب بیشتر به معرفی رشته مکانیک خودرو پرداخته است و اولین کتابی که در این پایه برای دانش آموزان این رشته تدریس میشود کتاب دانش فنی پایه مکانیک خودرو میباشد. 

برای آشنایی بهتر با محتوای کتاب هاب تخصصی پایه یازدهم این رشته و هدف از آموزش این کتاب لطفاً مطالب زیر را مطالعه کنید.

در پایه یازدهم کتابی با عنوان تعمیرات سیستم تعلیق، فرمان و ترمز خودرو وجود دارد که به مباحثی همچون سرویس چرخ خودرو ، تعمير اجزاي اصطکاکي سيستم ترمز و سيستم پارک خودرو ، تعمير اجزای هيدروليكي ترمز ، تعمير سيستم تعليق خودرو ، تعميرات سيستم فرمان خودرو سواري میپردازد.این کتاب به دانش آموز کمک میکند تا در رابطه با تعمیرات اجزای مختلف خودرو آشنای خوبی پیدا کنند.

کتابی در پایه یازدهم وجود دارد به اسم تعمیرات جعبه دنده و دیفرانسیل که مباحثی را که مربوط به دیفرانسیل خودرو میشود را آموزش میدهد این موارد شامل تعمیر کالچ ، تعمیر جعبه دندههای معمولی (دستی) ، تعمیر مجموعه گاردان ، تعمیر دیفرانسیل خودروهای محرک عقب ، تعمیر پلوس میباشد.در واقع هر آنچه که مربوط به تعمرات دیفرانسیل و جعبه دنده میشود را برای شما شرح داده است.

اولین کتابی که در پایه دوازدهم معرفی میشود کتاب تعمیرات سیستم سوخت و جرقه میباشد.این کتاب به تعمیر سیستم هایی همچون : تعمیر سیستم سوخت رسانی بنزینی ، تعمیرکار تجهیزات جانبی سیستم سوخت رسانی ، تعمیر خودروی دیزل میپردازد.اما در کنار این موارد به مواردی همچون تنظیم کار موتور ، سرویس کار سیستم سوخت رسانی دیزل اشاره شده است.

دومین کتابی که در پایه دوازدهم برای هنرجویان تدریس میشود کتاب تعمیرات سیستم های برقی خودرو است.مواردی که در این کتاب به آن ها اشاره شده است مواردی مانند تعمیر آلترناتور و استارتر ، تعمیر نشانده نده های خودرو ، تعمیر شیشه بالابر ، تعمیر سیستم روشنایی خودروسواری و تعمیر سیستم الکتریکی خودرو میباشد.

سومین کتابی که برای پایه دوازدهم رشته مکانیک خودرو تدریس میشود کتاب دانش فنی تخصصی مکانیک خودرو میباشد.این کتاب به مواردی همچون استانداردها در خودرو ، محاسبات کاربردی در خودرو ، پدیده احتراق و سوخت های جایگزین ، فناوری های نوین خودرو ها اشاره میکند.این کتاب در واقع یک اطلاعات فنی در اختیار دانش آموز میگذارد تا بتواند بیشتر در مورد رشته خود بداند.

توانایی‌های فارغ التحصیلان رشته مکانیک خودرو

با اتمام دوره‌ی تحصیلی هنرستان در پایه‌های دهم،یازدهم،دوازدهم در رشته‌ی مکتنیک خودرو و با دریافت مدرک دیپلم خود این افراد میتوانند به صورت مستقیم وارد بازار کار شوند اما این پایان کار نیست.در واقع بعد از دریافت مدرک دیپلم این افراد میتوانند تا مقطع دکترا در این رشته ادامه تحصیل بدهند.

فارغ التحصیلان این رشته میتوانند در شرکت‌های خصوصی و دولتی،موسسات،صنایع و ... استخدام و مشغول به کار شوند.توانایی های این افراد عبارتنداز :

شاغل شدن در بخش هایی مانند : 

تعمیرات موتور‌های بنزینی و دیزلی و سیستم های هیبریدی

تعمیرات سیستم هدایت و کنترل مانند تعلیق و سیستم فرمان

تعمیرات سیستم برق خودرو ، مکاترونیک خودرو و قطعات الکتریکی خودروها (باطری سازی)

تعمیرات سیستم سوخت رسانی موتورهای بنزینی انژکتوری و دیزل

تون آپ یا همان تنظیم موتور

تعمیرات سیستم انتقال قدرت مانند جعبه دنده دستی و اتومات و دیفرانسیل

تعمیرات قفل در و شیشه بالابر و ...