معرفی رشته الکتروتکنیک

تمام کشورهای دنیا امروزه برای پیشرفت و توسعه نیاز بسیار زیادی به انرژی برق و توسعه آن در سر تا سر کشورهای خود دارند تا تمام واحد‌های صنعتی،تولیدی،خدماتی،منازل و ... بتوانند از این انرژی استفاده کنند.اما انتقال این انرژی از نیروگاه‌ها به واحدهای نام برده به چه صورت میباشد؟

قبل از این که با نحوه انتقال انرژی برق به واحدهای خدماتی و صنعتی و منازل پرداخته شود،به معرفی دقیق این رشته و درک بهتر از این حرفه و فرق این رشته تحصیلی با رشته الکترونیک اشاره میشود.با توجه به نیاز بشر به برق،دانشمندان رشته الکتروتکنیک در تلاش هستند که هر ساله بتوانند این انرژی را بیشتر توسعه دهند تا هیچ انسانی در هیچ جای دنیا از این انرژی بی بهره نماند.

این رشته با توجه به پیشرفت انسان هر ساله نیاز بیشتری به آن میشود و باعث شده تا افرادی که در این حرفه تحصیل میکنند بازار کار خوبی داشته باشند و در خارج از کشور مهندسی این رشته بسیار حائز اهمیت میباشد.اما تفاوت این رشته تحصیلی با رشته الکترونیک در چیست؟!

رشته الکترونیک بیشتر به بررسی مدارهای الکترونیکی و کار با ولتاژ الکتریکی ضعیف زیر 24 ولت میباشد و از جمله کارهایی که در این رشته به آن پرداخته میشود؛شناسایی،نحوه کارکردن و کاربرد قطعات الکترونیکی مانند IC،خازن،ترانزیستور و... میباشد. 

اما رشته الکتروتکنیک تفاوت‌های با رشته الکترونیک دارد که در ادامه به این موضوع میپردازیم.رشته الکتروتکنیک در واقع به بررسی مدارهای فرمان و برق با ولتاژ بالا(برق قدرت) و همچنین برق سه فاز میپردازد و در این رشته به نحوه کار با ابزارهای مختلف مخصوص رشته برق،کنتاکتور،کابلها و در نهایت تابلوهای برق پرداخته میشود. 

همانطور که گفته شد نحوه انتقال برق به واحدهای مختلف یک شهر و یا کشور در سه مرحله صورت میگیرد ، این سه مرحله شامل : تولید (Generation) ، انتقال (Transmission) ، توزیع (Distribution) میباشد.اما منظور از این مراحل چیست؟

مرحله اول : تولید انرژی برق به شکل‌های مختلف میباشد و با منابع طبیعی تولید میشود مانند : گاز،آب،زغال سنگ،آفتاب،اتم،باد.هر کدام از این منابع در نروگاه های مخصوص خود تولید میشوند مانند نیروگاه آبی،نیروگاه زغال سنگی،نیروگاه اتمی،نیروگاه سوختهای فسیلی(گازی،گازوئیلی،بخاری)،نیروگاه بادی و نیروگاه خورشیدی.

مرحله دوم : به پروسه جابجایی توان الکتریکی ، انتقال الکتریکی گفته میشود که بعد از فرآیند تولید برق از مبدا(نیروگاه تولید برق) توسط خطوط انتقال برق به مرکز مولدهای انرژی الکتریکی انتقال پیدا میکند و از این مراکز به پست‌های توزیع برق انتقال پیدا میکند و از این طریق به واحدهای مختلف مانند : منازل ، واحدهای حمل و نقل برقی ، صنعتی و ... منتقل میشود.

مرحله سوم : در این مرحله تحویل برق به واحدهای مختلف میباشد.که در این مرحله برق را از سیستم انتقال به مصرف کنندگان شخصی تحویل میدهند.در این میان پست های توزیع به سیستم انتقال متصل شده و ولتاژ انتقال را به ولتاژ متوسط بین 2 کیلو 35 ولت با استفاده از ترانسفورماتور کاهش میدهند تا واحدهای مصرف کننده بتوانند از این انرژی استفاده کنند و البته خطرات کمتری برای مصرف کنندگان داشته باشد.

این مطالب توضیحاتی بود در رابطه با رشته الکتروتکنیک ، فرق آن با رشته الکترونیک ، نیاز انسان به این انرژی خدادادی و ... تا شما شناخت و اطلاعات کافی از این رشته تا به این جا داشته باشید.

آینده شغلی رشته الکتروتکنیک

آینده شغلی رشته الکتروتکنیک را میتوان به دو بخش خصوصی و دولتی تقسیم کرد به این معنا که افراد فارغ التحصیل این رشته میتوانند برای استخدام و شاغل شدن در بازار کار در بخش هایی مانند نیروگاه های برق که یک صنایع دولتی محسوب میشود و یا یک متخصص برق باشند که در یک ساختمان نیم کاره برای سیم کشی آن در حال کار هستند.

البته این دسته بندی صرفاً فقط برای این هستش که مطالب این مقاله برای شما قابل فهم‌تر باشد.اما در رابطه با آینده شغلی این رشته نکته ای که بسیار مهم است حرفه‌ای بودن در رشته‌ی تحصیلی خود هست.به این معنا که یک تکنسین رشته الکتروتکنیک در محل کار خود فردی کارآمد ، با دانش و با تجربه باشد و به تواند نیازها و مشکلات یک بخش در یک شرکت در حرفه‌ی خود را مرتفع کند.

آینده شغل رشته الکتروتکنیک با توجه به پیشرفت دینا و نیاز بیشتر به انرژی برق بسیار روشن است اما به این معنا نیست که یک فارغ التحصیل رشته الکتروتکینک بعد از فارغ التحصیل شدن در این رشته بتواند بلافاصله وارد بازار کار شود و توقع بهترین مقام و موقعیت در این رشته را داشته باشد.وارد شدن در بازار کار این حرفه نیازمند تجربه و دانش بسیار بالا است.یک فارغ التحصیل رشته الکتروتکینک باید از لحاظ دانش فیزیک و ریاضی و ... در سطح بالایی باشد.

امروزه فارغ التحصیلان این رشته در کشور وجود دارند که بی کار هستند اما دلیل این موضوع فقط کمبود کار در کشور نیست بلکه دلیل بسیاری از این بیکاری ها نداشتن دانش لازم و تجربه‌ی کافی است.و دو موضوع دانش و تجربه لازمه‌ی استخدام و یا وارد شدن در بازار کار این رشته میباشد.

نکته خیلی مهمی که باید یک فارغ التحصیل رشته الکتروتکنیک بداند بروز بودن و حرفه ای بودن در رشته‌ی خود میباشد تا گزینه‌ی اول برای استخدام یک شرکت خصوصی و یا دولتی باشد.در واقع یک فارغ التحصیل رشته الکتروتکنیک یا همان مهندس برق باید اطلاعات و دانایی کافی از تمام گرایش های رشته برق داشته باشد.

راه‌های تحصیل در رشته‌ی الکتروتکنیک

برای انتخاب رشته و تحصیل در رشته‌های مختلف موردی که بسیار حائز اهمیت میباشد *اولویت* است.محصلانی که برای انتخاب رشته از پایه نهم به دهم راه پیدا میکنند باید برای معیار‌های شخصی خود اولویت تعیین کنند.این اولویت ها میتواند شامل درآمد،علاقه،نوع کار و .... باشد.

حالا که درک بهتر از مفهوم اولویت و معیار متوجه شدید میتوایند برای معیار‌های خودتان اولویت مشخص کنید.مهم ترین معیار در انتخاب شغل و رشته علاقه میباشد که باید توجه‌ی ویژه‌ای به آن شد به دلیل این که در حال حاضر افراد زیادی در دنیا وجود دارند که علاقه به شغل خود ندارند.

پس برای انتخاب رشته‌ی تحصیلی خود ابتدا باید به علاقه و سپس به معیار های دیگر خود توجه کنید.اما در این مقاله فقط در رابطه با رشته‌ی الکتروتکنیک میپردازیم.راه‌های تحصیل در الکتروتکنیک از طریق‌های مختلف صورت میگیرد.

بهترین راه برای تحصیل در این رشته،شاخه‌ی فنی و حرفه‌ای میباشد به دلیل این که در این شاخه از پایه تمام جزئیات و کلیات تدریس میشود و دانش آموز از لحاظ علمی و عملی بسیار در سطح بالایی قرار میگیرد.و در ضمن افرادی که از شاخه‌ی فنی و حرفه‌ای وارد بازار کار میشوند خیلی متخصص تر و ماهرتر هستند.

برای تحصیل در شاخه‌ی فنی و حرفه‌ای رشته‌ی الکتروتکنیک ابتدا باید از پایه نهم به دهم شاخه‌ی فنی و حرفه‌ای (هنرستان) را انتخاب کنید و بعد اقدام به انتخاب رشته کنید.و در سه پایه‌ی دهم یازدهم دوازدهم تحصیل کنید تا مدرک دیپلم خود را دریافت کنید.بعد از دریافت مدرک دیپلم میتوانید با شرکت در کنکور فنی و حرفه‌ای و قبولی در کنکور در دانشگاه‌های دولتی فنی و حرفه‌ای جذب شوید.

بعد از قبولی در دانشگاه‌های فنی و حرفه‌ای باید در مقطع کاردانی(فوق دیپلم) تحصیل کنید و بعد از دریافت مدرک کاردانی باید برای مقطع کارشناسی(لیسانس)اقدام کنید که برای تحصیل در مقطع کارشناسی در دانشگاه فنی و حرفه‌ای حتما باید کنکور مقطع تحصیلی خودتان را در رشته‌ی مورد نظر خودتان شرکت کنید.

و به همین صورت میتوانید تا مقطع دکترا در دانشگاه‌های معتبر دولتی کشور تحصیل کنید.اما این مسیر برای افرادی بود که میخواهند با شرکت در کنکور فنی و حرفه‌ای جذب دانشگاه‌های دولتی شوند.اما راه‌های دیگری برای تحصیل در این رشته وجود دارد که در ادامه‌ به آنها میپردازیم.

مسیرهایی دیگر برای تحصیل در رشته‌های کامپیوتر وجود دارد البته مسیرهای که از این پس برای شما معرفی میشود بدون شرکت در کنکور هم میشود در دانشگاه‌ها جذب شد.یکی از راه‌های تحصیل در رشته‌ی الکتروتکینک در دانشگاه‌ها به صورت بدون آزمون میباشد و شما بدون این که در کنکور شرکت کنید میتوانید جذب دانشگاه‌های خصوصی یا غیرانتفاعی شوید.

راه‌های زیادی برای تحصیل در این رشته وجود دارد مثلاً میتوانید از طریق شاخه‌ی ریاضی فیزیک و یا تجربی وارد این رشته شوید که البته باید کد رشته‌ی شما جزوه رشته‌های باشد که مجاز به تحصیل در رشته‌ی الکتروتکینک هستند.نکته‌ی آخر در رابطه با مسیر تحصیل در رشته‌ی الکتروتکینک داشتن دانسته‌های شما و مسلط بودن در درسهای مانند ریاضیات است.

یکی دیگر از راه‌های تحصیل در رشته‌ی الکتروتکینک شاخه‌ی کارودانش میباشد.البته تحصیل در این رشته‌ ویژگی‌های خاص خود را دارد.افرادی که در این شاخه در حال تحصیل هستند در واقع به صورت تخصصی یکی از زیر شاخه‌های یک رشته را فرا میگیرند.

به معنای ساده‌تر تحصیل در رشته‌ی کارودانش به این صورت میباشد که شما اگر علاقه‌مند به رشته‌ی الکتروتکنیک باشید فقط میتوانید در یکی از گرایش‌های آن رشته تحصیل کنید مانند برنامه نویسی پایگاه داده.

و البته این شاخه‌ی تحصیلی سختی‌های خاص خودش را دارد به عنوان مثلا اگر شما فارغ التحصیل شاخه‌ی کارودانش باشید و اگر بخواهید در دانشگاه دولتی تحصیل کنید که لازمه‌ی جذب این دانشگاه‌ها قبولی در کنکور فنی و حرفه‌ای میباشد،حتما باید منابع شاخه‌ی فنی و حرفه‌ای را مطالعه کنید و این موضوع به معنای خواند کتاب‌های است که تا به حال برای شما تدریس نشده است.

گرایش‌های رشته‌ی‌ الکتروتکینک

موردی که باید به آن توجه کرد این است که داوطلبان رشته‌ی الکتروتکنیک در مقطع کاردانی به کارشناسی میتوانند از ‎‌رشته‌ی مورد نظر خودشان گرایش انتخاب کنند.و گرایش‌های که در ادامه به آنها اشاره شده است همگی در مقطع کارشناسی میباشد.

گرایش‌های این رشته عبارتنداز:

کنترل

انتقال و توزیع

قدرت

هر کدام از این گرایش‌ها در شغل‌های مختلف کاربردهای خاص خود را دارند که در ادامه به ترتیب به هر یک از این گرایش ها میپردازیم :

مهندسی کنترل

در این گرایش پرداخته میشود به کنترل رفتار سیستم های مختلف با توجه به ورودی های داده شده و بررسی آنها.این علم کاربردهای بسیار زیادی دارد مانند کنترل موشک های تا کنترل دستگاه های صنعتی صنایع کوچک و بزرگ.از این علم و حرفه در صنایع نظامی در دوبخش دفاعی و تهاجمی استفاده های فراوانی دارد.علاقمندان به این گرایش این موضوع را باید بدانند که تحصیل در این رشته نیازمند دانش بالایی از درس هایی مانند ریاضی و فیزیک است.

گرایش انتقال و توزیع

این گرایش سهم بزرگی در پروژه‌های عمرانی در برنامه های توسعه ی کشور،انتقال و توزیع انرژی الکتریکی را دارد.فارغ التحصیلان این رشته میتوانند در بخش هایی مانند نظارت و انجام امور مربوط به برنامه ریزی های کوتاه مدت و بلندمدت برای شبکه های انتقال و توزیع برق،مطالعه و تهیه مشخصات فنی برای تجهیزات مورد استفاده در پستهای و شبکه های انتقال و توزیع برق،کارشناس سیستم های انتقال و توزیع برق فعالیت داشته باشند.

مهندسی قدرت

مهندسی برق قدرت با تولید،انتقال و توزیع انرژی الکتریکی و ساخت برخی دستگاه‌های مربوط به آن نظیر ژنراتورهای الکتریکی،موتورهای الکتریکی و تجهیزات الکترونیکی مورد نیاز سروکار دارد.این گرایش،به عنوان قدیمی ترین گرایش در رشته مهندسی برق، خود به چندین زیرگرایش تقسیم می‌شود.فارغ التحصیلان این رشته میتوانند در نیروگاه‌ها و پایگاه های انتقال برق یا واحدها توزیع برق فعالیت داشته باشند.

معرفی کتاب‌ها و منابع درسی این رشته در هنرستان

شاخه‌ی فنی و حرفه ای

کتاب‌های مقطع دوره دوم متوسطه (پایه دهم) رشته‌ی الکتروتکنیک

دروس تخصصی

دانش فنی پایه الکتروتکنیک

طراحی و سیم کشی برق

ساختمان های مسکونی

طراحی و نصب تاسیسات جریان ضعیف

کتاب همراه هنرجو

دورس شایستگی‌های غیر فنی

تفکر و سواد رسانه‌ای

الزامات محیط کار

دروس پایه

ریاضی1

فیزیک

نقشه کشی فنی رایانه‌ای

دروس عمومی

فارسی و نگارش1

جغرافیا ایران

عربی زبان قرآن1

زبان انگلیسی1

کتاب‌های مقطع دوره دوم متوسطه (پایه یازدهم) رشته‌ی الکتروتکنیک

دروس تخصصی

طراحی و نصب تاسیسات

حفاظتی و ساختمان های هوشمند

کابل کشی و سیم پیچی

ماشین های الکتریکی

دورس شایستگی‌های غیر فنی

کاربرد فناوری های نوین

کارگاه نوآوری و کارآفرینی

دروس پایه

ریاضی2

شیمی

دروس عمومی

فارسی و نگارش2

تاریخ معاصر ایران

انسان و محیط زیست

زبان انگلیسی2

دین و زندگی2

عربی،زبان قرآن2

هنر

کتاب‌های مقطع دوره دوم متوسطه (پایه دوازدهم) رشته‌ی الکتروتکنیک

برای آشنایی بهتر با محتوای کتاب های تخصصی پایه دهم این رشته و هدف از آموزش این کتاب ها  لطفاً مطالب زیر را مطالعه کنید.

کتاب دانش فنی پایه الکتروتکنیک که برای پایه دهم رشته الکتروتکنیک میباشد توسط اساتید مربوطه به شما دانسته هایی از تولید انرژی الکتریکی،کار و توان الکتریکی،اتصالات سری و موازی الکتریکی،مدارهای جریان متناوب،اندازه‌گیری کمیت‌های الکتریکی و ... آموزش میدهند.این کتاب با رویکرد آموزش ابتدایی ترین مباحث رشته الکتروتکنیک در پایه دهم گنجانده شده است.

کتاب بعدی به نام طراحی و سیم کشی برق ساختمان های مسکونی میباشد.همان طور که از اسم این کتاب پیداست به شما کمک میکند تا با نحوه صحیح نقشه خوانی و زیرسازی سیم کشی توکار،انواع سیم و اتصالات آن،تعمیر و نگهداری تأسیسات الکتریکی،زیرسازی سیمکشی روکار، سیم کشی و نصب تجهیزات الکتریکی آشنا شوید.این کتاب در بازار کار آزاد بسیار زیاد میتواند به شما کمک کند.

برای آشنایی بهتر با محتوای کتاب هاب تخصصی پایه یازدهم این رشته و هدف از آموزش این کتاب لطفاً مطالب زیر را مطالعه کنید.

اولین کتابی که برای شما معرفی میشود کتاب طراحی و نصب تاسیسات حفاظتی و ساختمان های هوشمند میباشد.این کتاب به مباحثی مانند برق اضطراری،انرژی‌های تجدیدپذیر،خانه هوشمند،همبندي و صاعقه‌گير،نگهداري و حفاظت سامانه فتوولتايک،نقشه‌كشي و نرم افزار میپردازد.دانش آموزان بعد از مطالعه و یادگیری این کتاب توانایی انجام فراهم سازی برق مصرفی یک واحد مسکونی،ساخت چند نمونه کنترل روشنایی،شناخت ساختار خانه هوشمند،آموزش جلوگیری از خطرات ناشی از برق گرفتگی،انواع اندازه گيري هاي الکتريکي خواهد داشت.

دومین کتابی که در پایه یازدهم تدریس میشود کتاب کابل کشی و سیم پیچی ماشین های الکتریکی میباشد.در این کتاب با شبکه های برق سه فاز آشنا خواهید شد و میتوانید ولتاژ و جریان خط و فاز بار الکتریکی سه فاز را اندازه گیری کنید.میتواند كابل كشی روی دیوار،اتصالات سینی كابل و نردبان كابل را انجام دهد.با یادگیری این کتاب میتوانند محاسبه و سیم پیچی انواع ترانسفورماتورهای كوچك و آزمايش هاي بيباري و اتصال كوتاه ترانسفورماتور را انجام دهند.

برای آشنایی بهتر با محتوای کتاب هاب تخصصی پایه دوازدهم این رشته و هدف از آموزش این کتاب لطفاً مطالب زیر را مطالعه کنید.

دانش فنی تخصصی الکتروتکینک یکی از کتاب های پایه دوازدهم میباشد که مباحثی مانند تحليل مدارهاي الكتريكي ، تحلیل ماشینهای الکتریکی (ترانسفورماتورهای تک فاز) ، تحليل ماشينهاي الكتريكي سه فاز (موتورهاي القايي) ، كاربرد اتوماسيون صنعتي (اینورتر) ، و در آخر مفاهیم تخصصی به زبان انگلیسی در آن آموزش داده شده است.

کتاب بعدی نصب و تنظیم تابلوهای برق فشار ضعیف است.این کتاب با رویکرد آموزش تابلو برق ساده ، تابلو برق تأسیسات ، تابلو برق دستگاه های صنعتی ، نقشه کشی تابلوهای برق صنعتی و از این موارد در پایه دوازدهم ایجاد شده است.که البته بعد از دریافت دیپلم میتوانید در همین راستا در بازار کار فعالیت و درآمد زایی کنید.

آخرین کتابی که در پایه دوازدهم وجود دارد کتاب طراحی و اجرای رله های قابل برنامه ریزی میباشد.با این کتاب تمام آموزش های لازم برای راه اندازی و برنامه نویسی یک رله را آموزش میبینید.در کنار این موارد مباحثی مانند توابع ساده رله قابل برنامه ریزی ، راه اندازی موتور الکتریکی با رله قابل برنامه ریزی ، رله های قابل برنامه ریزی در تأسیسات صنعتی ، امکانات آنالوگ رله های قابل برنامه ریزی ، کاربردهای خاص رله های قابل برنامه ریزی و از این قیبل موارد را فرا میگیرید.

با اتمام دوره‌ی تحصیلی هنرستان در پایه‌های دهم،یازدهم،دوازدهم در رشته‌ی شبکه و نرم افزار رایانه و با دریافت مدرک دیپلم خود این افراد میتوانند به صورت مستقیم وارد بازار کار شوند اما این پایان کار نیست.در واقع بعد از دریافت مدرک دیپلم این افراد میتوانند تا مقطع دکترا در این رشته ادامه تحصیل بدهند.

فارغ التحصیلان این رشته میتوانند در شرکت‌های خصوصی و دولتی،موسسات،صنایع و ... استخدام و مشغول به کار شوند.توانایی های این افراد عبارتنداز :

توانایی های یک مهندس و فارغ التحصیل رشته الکتروتکنیک بسیار گسترده میباشد.

به همین منظور یک فارغ التحصیل رشته الکتروتکنیک میتواند در بخش های خصوصی و دولتی فعالیت های زیادی خواهد داشت به عنوان مثال در بخش خصوصی یک فارغ التحصیل رشته الکتروتکینک میتواند یک مغازه‌ی الکتریکی و یا یک تکنسین برق برای یک ساختمان نیم کاره باشد و یا تولید کننده تابلو های برق صنعتی باشد.

که البته تمام این موارد در بخش خصوصی است اما در بخش عمومی یک مهندس برق میتواند در نیروگاه های برق ، واحد های توزیع برق و یا قسمت های مختلف یک واحد مولد برق باشد.