معرفی رشته الکتروتکنیک

انرژی الکتریکی در دنیای امروز زیربنای بخش عمده‌ای از صنایع و خدمات است و دنیای بدون الکتریسیته دیگر قابل تصور نیست. سهم بالایی از سرمایه‌گذاری‌ها در بخش‌های خصوصی و دولتی هر ساله در زیرساخت‌های تولید و انتقال برق صرف می‌شود و همچنین سیستم‌های الکتریکی که با سرعت در حال پیشرفت هستند از اهمیت بسیار زیادی در دنیای امروز برخوردار شده‌اند. رشتۀ الکتروتکنیک در همین رابطه یعنی تولید، انتقال و مصرف برق نیروهای متخصص تربیت می‌کند که در ادامه به تفصیل به توضیح این رشته در زمینه‌های ویژه و تخصصی آن خواهیم پرداخت. بعلاوه می‌توانید با تماشای مصاحبه‌ای که با یکی از اساتید برجستۀ رشتۀ برق (آقای مهندس اصغری) داشته‌ایم نیز اطلاعات مفیدی در مورد رشته‌های الکترونیک و الکتروتکنیک کسب نمایید، برای تماشای ویدئو اینجا کلیک کنید.

حوزۀ فعالیت فارغ التحصیلان در رشتۀ الکتروتکنیک را می‌توان به دو بخش کلی تقسیم کرد. 1) جریان فشار قوی و 2) جریان فشار ضعیف.

جریان فشار قوی

در این بخش، رشته الکتروتکنیک به تولید و تأمین برق، بررسی مدارهای فرمان و برق با ولتاژ بالا(برق قدرت) و همچنین برق سه فاز می‌پردازد و در این رشته به نحوه کار با ابزارهای مختلف مخصوص رشته برق، کنتاکتور، کابلها و در نهایت تابلوهای برق پرداخته می‌شود. 

تأمین برق برای واحدهای مختلف یک شهر و یا کشور در سه مرحله صورت میگیرد ، این سه مرحله شامل : تولید (Generation) ، انتقال (Transmission) ، توزیع (Distribution) می‌باشد.اما منظور از این مراحل چیست؟

مرحله اول : تولید انرژی برق به شکل‌های مختلف و با استفاده از منابع طبیعی انجام می‌شود مانند : گاز، آب، زغال سنگ، آفتاب، انرژی اتم و باد. در هر کدام از این روش‌ها، برق در نیروگاه های مخصوص به خود تولید می‌شود مانند نیروگاه آبی، نیروگاه زغال سنگی، نیروگاه اتمی، نیروگاه سوختهای فسیلی(گازی،گازوئیلی،بخاری)، نیروگاه بادی و نیروگاه خورشیدی.

مرحله دوم : به پروسه جابجایی توان الکتریکی ، انتقال الکتریکی گفته می‌شود که بعد از فرآیند تولید برق از مبدا (نیروگاه تولید برق) توسط خطوط انتقال برق به مراکز مولد و تبدیل انرژی الکتریکی انتقال پیدا می‌کند و سپس از این مراکز به پست‌های توزیع برق منتقل می‌شود و از این طریق به واحدهای مختلف مانند : منازل ، واحدهای حمل و نقل برقی ، صنعتی، کارخانجات و ... برق رسانده می‌شود.

مرحله سوم : مرحله تحویل برق به واحدهای مختلف می‌باشد که در آن، برق را از سیستم انتقال به مصرف کنندگان شخصی تحویل می‌دهند.در این میان پست های توزیع به سیستم انتقال متصل شده و ولتاژ انتقال را به ولتاژ متوسط بین 2 تا 35 کیلو ولت با استفاده از ترانسفورماتور کاهش می‌دهند تا واحدهای مصرف کننده بتوانند از این انرژی استفاده کنند و البته خطرات کمتری برای مصرف کنندگان داشته باشد.

فارغ‌التحصیلان رشته الکتروتکنیک در تمامی این مراحل مهارت کسب می‌کنند و قادر به اشتغال در شرکت‌های دولتی و خصوصی در این حوزه‌ها هستند.

جریان فشار ضعیف

بخش دوم در حوزۀ تخصصی رشته الکتروتکنیک بخش فشار ضعیف است. این بخش با سرعت زیادی در حال رشد و توسعه است و زمینه‌های شغلی متعددی در این بخش ایجاده و به سرعت در حال افزایش است. در این بخش نیز فرصت‌های شغلی رشته الکتروتکنیک را یک به یک مورد بررسی قرار می‌دهیم.

دوربین‌های مداربسته و نظارتی

این دوربین‌های اصطلاحاً (CCTV) نامیده می‌شوند به طور گسترده در مجموعه‌های مسکونی، تجاری، اداری، معابر و حتی منازل مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف از استفاده از این دوربین‌های تأمین امنیت و کنترل محیط داخلی و خارجی ساختمان‌ها و فضاهای خصوصی و عمومی است. نصب، راه‌اندازی و اوپراتوری اتاق کنترل این دوربین‌ها از زمینه‌های تخصصی مهم و پر کاربردی است که دانش‌آموزان هنرستانی در رشته الکتروتکنیک پس از کسب مهارت در کارگاه‌های آموزشی قادر به انجام آن هستند.

سیستم اعلام حریق

طی سال‌های اخیر حادثه‌های آتش‌سوزی در کشورهای مختلف، حساسیت‌ها را در مورد ایمنی ساختمان‌ها در مقابل خطر آتش‌سوزی افزایش داده است و قوانین سختگیرانه‌ای در مورد طراحی و اجرای سیستم‌های تشخیص و اعلام حریق در ساختمان‌ها تدوین و اجرا شده است. این سیستم‌ها با نصب دستگاه‌های تشخیص دود و حرارت ناشی از حریق، آتش‌سوزی را اعلام و سیستم‌های متعددی را برای اطفا آتش و خروج مردم از داخل ساختمان فعال می‌کنند.

یکی از زمینه‌های اشتغال فارغ التحصیلان از هنرستان‌ها فعالیت در این حوزه و نصب و اجرای این سیستم‌ها می‌باشد.

روشنایی

اجرای سیم‌کشی و نصب کلید و چراغ از اولین مهارت‌هایی است که دانش‌آموزان رشتۀ الکتروتکنیک در هنرستان فرامی‌گیرند و این عزیزان به سرعت می‌توانند در این زمینه شغل پیدا کنند. ولی باید توجه کنید که سیستم روشنایی در دنیای امروز پیشرفت زیادی کرده و در ساختمان‌های بزرگ دیگر فقط یک سیم‌کشی ساده و نصب چراغ و کلید نیست. با ظهور سیستم‌های هوشمند، روشنایی نیز از این تکنولوژی بهره برده و بر اساس برنامه‌های از پیش تنظیم شده می‌تواند به صورت خودکار عمل کند.

نکته مهم این است که دانش‌آموزان الکتروتکنیک مهارت‌های لازم برای نصب و اجرای سیستم‌های هوشمند روشنایی را نیز کسب می‌کنند.

آسانسور و پله برقی

یکی از زمینه‌های شغلی مهم حوزۀ آسانسور و پله برقی است. غالب ساختمان‌هایی که امروزه ساخته می‌شوند چند طبقه بوده و نیازمند حداقل یک آسانسور هستند و در سال‌های اخیر نیز شرکت‌های تولید، نصب و خدمات مرتبط با آسانسور در داخل کشور افزایش یافته‌اند. از سوی دیگر به دلیل خطرات مرتبط با آسانسور قوانین و استانداردهای سختگیرانه‌ای در این مورد اجرا می‌شود. همۀ اینها به این معنی است که نیاز به تکنسین‌ها و متخصصین این رشته طی سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است.

خوشبختانه دانش‌آموزان رشته الکتروتکنیک مهارت‌های بسیاری در این بخش یاد می‌گیرند و بعلاوه در صورت ادامه تحصیل در رشته آسانسور و پله برقی در دوره کاردانی به تخصص بالایی  می‌رسند. این بخش زمینه‌های متعددی در داخل خود دارد، مانند تابلوی کنترل، سیستم هوشمند، سیستم‌های ایمنی، نصب و راه‌اندازی اجزای داخل چاه آسانسور، سیستم فراخوان و هدایت و غیره ... برای اطلاعات بیشتر در مورد رشته تحصیلی اسانسور اینجا کلیک کنید.

خانه هوشمند (smart home)

خانه هوشمند، اصطلاحی است که در سال‌های اخیر در صنعت ساختمان متداول شده است. منظور از خانه هوشمند، خانه‌ای است که بخش‌های مختلف آن به صورت هوشمند توسط صاحب خانه کنترل می‌شود. چراغ‌ها، تهویه، قفل درب‌ها، یخچال، پرده‌ها، دوربین نظارتی، تلویزیون و وسایل دیگر بر اساس برنامه و یا از راه دور قابل کنترل هستند.

وقتی صاحب خانه در مسافرت است با موبایل داخل و خارج خانه را تماشا می‌کند و چراغ را روشن/خاموش میکند، پرده را کنار می‌زند، تلویزیون را روشن کرده و صدایش را زیاد می‌کند. بدین ترتیب هیچ دزدی جرأت نمی‌کند به خانه نزدیک شود. یا اگر وسیله‌ای خراب شود، صاحب خانه از راه دور آن را خاموش می‌کند. یا قبل از رسیدن به خانه تهویه مطبوع را روشن می‌کند تا هنگام ورودش خانه گرم باشد.

فارغ‌التحصیلان رشتۀ الکتروتکنیک قادر هستند تمام این سیستم‌های هوشمند را نصب، برنامه‌ریزی و راه‌اندازی کنند.

تابلوهای فشار ضعیف

تمامی سیستم‌هایی که در بالا توضیح دادیم دارای تابلوهای کنترل و فرمان الکتریکی هستند. این تابلوها باید طراحی و ساخته شوند و در محل خود در سیستم برق ساختمان نصب و راه‌اندازی شوند. دانش‌آموزان رشته الکتروتکنیک آموزش‌های لازم برای ساخت، نصب و راه‌اندازی این تابلوها را در هنرستان دریافت می‌کنند و در این بخش قادر به فعالیت و اشتغال هستند.

تا اینجا تنها چند مورد از فرصت‌های شغلی برای رشته الکتروتکنیک را معرفی کردیم. تعداد این شغل‌ها و تخصص‌ها بسیار زیاد است و حقیقتاً امکان معرفی همۀ آنها در این صفحه وجود ندارد. با اینحال شما می‌توانید مطالب ما را در صفحات و ویدئوهای متعدد این وبسایت دنبال کنید تا حداکثر اطلاعات ممکن را بدست بیاورید. به شما توصیه می‌کنیم مصاحبه‌ای که با استاد اصغری در مورد رشته‌های الکترونیک و الکتروتکنیک انجام داده‌ایم را از دست ندهید و با کلیک (اینجا) این ویدئو را تماشا کنید.

از نکات مهمی که دانش‌آموزان باید به آن توجه داشته باشند پیگیری و اطلاع از سیستم‌های پیشرفته‌ای است که در دنیا به کار گرفته می‌شوند. کسانی که به طور دائم از اخبار و نوآوری‌های رشته الکتروتکنیک مطلع هستند مطمئناً با سرعت بیشتری پیشرفت می‌کنند و از موقعیت شغلی و مالی بهتری برخوردار می‌شوند. مهمترین نکته در این زمینه نیز دانستن زبان انگلیسی است. زیرا در مورد تمام این تکنولوژی‌ها و پیشرفت‌ها مطالب زیادی در اینترنت وجود دارد و شما اگر زبان انگلیسی بلد باشید به سادگی قادر خواهید بود این مطالب را بخوانید و یا ویدئوهای آموزشی آنها را تماشا کنید.

به همین منظور ما مجموعه ویدئوهایی را برای آموزش زبان انگلیسی هنرستان در همین وبسایت قرار داده‌ایم که به روشی ساده و کاربردی درس زبان انگلیسی را به شما آموزش می‌دهد و راه را برای پیشرفت‌های آینده‌تان باز می‌کند. بعلاوه به شما در امتحان زبان انگلیسی و کنکور نیز کمک می‌کند. با کلیک بر روی تصویر زیر می‌توانید این ویدئوها را به صورت رایگان تماشا کنید.

آینده شغلی رشته الکتروتکنیک

آینده شغلی رشته الکتروتکنیک را می‌توان به دو طور کلی به دو بخش خصوصی و دولتی تقسیم کرد. در بخش دولتی، سازمان‌ها و ارگان‌های بسیاری نیازمند تخصص شما در رشتۀ الکتروتکنیک هستند. از یک سو وزارت نیرو را داریم که اصلی‌ترین مأموریتش تولید، انتقال و توزیع برق به سراسر کشور و حتی صادر نمودن به سایر کشورها است. علاوه بر این در تمامی سازمان‌های وابسته به صنایع مانند پالایشگاه‌ها، تولید فلزات، صنایع پتروشیمی، گاز و بسیاری صنایع دیگر به رشتۀ الکتروتکنیک نیاز است. حتی در ساختمان‌های دولتی در حال ساخت یا ساخته شده در موارد بی شماری نیاز به این تخصص وجود دارد.

در بخش خصوصی نیز در تمامی صنایع موقعیت اشتغال وجود دارد. در واقع به شما توصیه می‌کنیم زیاد به فکر پیدا کردن شغل نباشید، و تنها بر بالا بردن مهارت‌هایتان تمرکز کنید. شغل برای شما بسیار است.

مسئلۀ اصلی این است که شما بتوانید حداقل یکی از مهارت‌هایی را که در بالا گفته شد به طور کامل کسب کنید. یعنی دانش تئوری و محاسباتی آن را داشته باشید، ابزارها را بشناسید، و توانایی انجام کار را داشته باشید. در این صورت نباید هیچ نگرانی برای پیدا کردن شغل داشته باشید.

امروزه معدود فارغ التحصیلانی در این رشته در کشور وجود دارند که بی کار هستند اما دلیل این موضوع کمبود کار در کشور نیست بلکه دلیل بسیاری از این بیکاری ها نداشتن دانش لازم و تجربه‌ی کافی است. دو موضوع دانش و مهارت لازمه‌ی استخدام و یا وارد شدن در بازار کار این رشته میباشد.

نکته خیلی مهمی که باید یک فارغ التحصیل رشته الکتروتکنیک بداند بروز بودن و حرفه‌ای بودن در رشته‌ خود می‌باشد تا گزینه اول برای استخدام یک شرکت خصوصی و یا دولتی باشد. توجه داشته باشید که رشته شما با سرعتی سرسام‌آور در حال پیشرفت است و اگر می‌خواهید موفق شوید باید خود را بروز نگه‌دارید و از ابزارها و سیستم‌های جدید با خبر باشید.

راه‌های تحصیل در رشته‌ی الکتروتکنیک

برای انتخاب رشته تحصیلی موردی که بسیار حائز اهمیت می‌باشد *علاقه* است. محصلان پایه نهم که می‌خواهند برای سال دهم مسیر خود را پیدا میکنند باید برای معیار‌های شخصی خود اولویت تعیین کنند. این اولویت ها میتواند شامل درآمد،علاقه،نوع کار و .... باشد.

حالا با توجه به مفهوم اولویت‌بندی می‌توایند برای معیار‌های خودتان اولویت مشخص کنید. مهم ترین معیار در انتخاب شغل و رشته علاقه می‌باشد که باید توجه‌ ویژه‌ای به آن شود. زیرا تنها در صورتی در شغل خود موفق خواهید شد و در زندگی احساس رضایت خواهید کرد که شغل و حرفه خود را دوست داشته باشید.

پس برای انتخاب رشته‌ تحصیلی خود ابتدا باید به علاقه و سپس به معیار های دیگر  توجه کنید. البته ما در این مقاله فقط در رابطه با رشته‌ الکتروتکنیک صحبت می‌کنیم و برای کسب اطلاع در مورد سایر رشته‌ها می‌توانید از این صفحه بازدید کنید. (اینجا کلیک کنید.)

برای تحصیل در الکتروتکنیک از روش‌های زیر می‌توانید اقدام کنید.

بهترین راه برای تحصیل در این رشته،شاخه‌ی فنی و حرفه‌ای میباشد به دلیل این که در این شاخه از پایه تمام جزئیات و کلیات تدریس میشود و دانش آموز از لحاظ علمی و عملی بسیار در سطح بالایی قرار میگیرد.و در ضمن افرادی که از شاخه‌ی فنی و حرفه‌ای وارد بازار کار میشوند خیلی متخصص تر و ماهرتر هستند.

برای تحصیل در شاخه‌ی فنی و حرفه‌ای رشته‌ی الکتروتکنیک ابتدا باید از پایه نهم به دهم شاخه‌ی فنی و حرفه‌ای (هنرستان) را انتخاب کنید و بعد اقدام به انتخاب رشته کنید.و در سه پایه‌ی دهم یازدهم دوازدهم تحصیل کنید تا مدرک دیپلم خود را دریافت کنید.بعد از دریافت مدرک دیپلم میتوانید با شرکت در کنکور فنی و حرفه‌ای و قبولی در کنکور در دانشگاه‌های دولتی فنی و حرفه‌ای جذب شوید.

بعد از قبولی در دانشگاه‌های فنی و حرفه‌ای باید در مقطع کاردانی(فوق دیپلم) تحصیل کنید و بعد از دریافت مدرک کاردانی باید برای مقطع کارشناسی(لیسانس)اقدام کنید که برای تحصیل در مقطع کارشناسی در دانشگاه فنی و حرفه‌ای حتما باید کنکور مقطع تحصیلی خودتان را در رشته‌ی مورد نظر خودتان شرکت کنید.

و به همین صورت میتوانید تا مقطع دکترا در دانشگاه‌های معتبر دولتی کشور تحصیل کنید.اما این مسیر برای افرادی بود که میخواهند با شرکت در کنکور فنی و حرفه‌ای جذب دانشگاه‌های دولتی شوند.اما راه‌های دیگری برای تحصیل در این رشته وجود دارد که در ادامه‌ به آنها میپردازیم.

مسیرهایی دیگر برای تحصیل در رشته‌های کامپیوتر وجود دارد البته مسیرهای که از این پس برای شما معرفی میشود بدون شرکت در کنکور هم میشود در دانشگاه‌ها جذب شد.یکی از راه‌های تحصیل در رشته‌ی الکتروتکینک در دانشگاه‌ها به صورت بدون آزمون میباشد و شما بدون این که در کنکور شرکت کنید میتوانید جذب دانشگاه‌های خصوصی یا غیرانتفاعی شوید.

راه‌های زیادی برای تحصیل در این رشته وجود دارد مثلاً میتوانید از طریق شاخه‌ی ریاضی فیزیک و یا تجربی وارد این رشته شوید که البته باید کد رشته‌ی شما جزوه رشته‌های باشد که مجاز به تحصیل در رشته‌ی الکتروتکینک هستند.نکته‌ی آخر در رابطه با مسیر تحصیل در رشته‌ی الکتروتکینک داشتن دانسته‌های شما و مسلط بودن در درسهای مانند ریاضیات است.

یکی دیگر از راه‌های تحصیل در رشته‌ی الکتروتکینک شاخه‌ی کارودانش میباشد.البته تحصیل در این رشته‌ ویژگی‌های خاص خود را دارد.افرادی که در این شاخه در حال تحصیل هستند در واقع به صورت تخصصی یکی از زیر شاخه‌های یک رشته را فرا میگیرند.

به معنای ساده‌تر تحصیل در رشته‌ی کارودانش به این صورت میباشد که شما اگر علاقه‌مند به رشته‌ی الکتروتکنیک باشید فقط میتوانید در یکی از گرایش‌های آن رشته تحصیل کنید مانند برنامه نویسی پایگاه داده.

و البته این شاخه‌ی تحصیلی سختی‌های خاص خودش را دارد به عنوان مثلا اگر شما فارغ التحصیل شاخه‌ی کارودانش باشید و اگر بخواهید در دانشگاه دولتی تحصیل کنید که لازمه‌ی جذب این دانشگاه‌ها قبولی در کنکور فنی و حرفه‌ای میباشد،حتما باید منابع شاخه‌ی فنی و حرفه‌ای را مطالعه کنید و این موضوع به معنای خواند کتاب‌های است که تا به حال برای شما تدریس نشده است.

گرایش‌های رشته‌ی‌ الکتروتکینک

موردی که باید به آن توجه کرد این است که داوطلبان رشته‌ی الکتروتکنیک در مقطع کاردانی به کارشناسی میتوانند از ‎‌رشته‌ی مورد نظر خودشان گرایش انتخاب کنند.و گرایش‌های که در ادامه به آنها اشاره شده است همگی در مقطع کارشناسی میباشد.

گرایش‌های این رشته عبارتنداز:

کنترل

انتقال و توزیع

قدرت

هر کدام از این گرایش‌ها در شغل‌های مختلف کاربردهای خاص خود را دارند که در ادامه به ترتیب به هر یک از این گرایش ها میپردازیم :

مهندسی کنترل

در این گرایش پرداخته میشود به کنترل رفتار سیستم های مختلف با توجه به ورودی های داده شده و بررسی آنها.این علم کاربردهای بسیار زیادی دارد مانند کنترل موشک های تا کنترل دستگاه های صنعتی صنایع کوچک و بزرگ.از این علم و حرفه در صنایع نظامی در دوبخش دفاعی و تهاجمی استفاده های فراوانی دارد.علاقمندان به این گرایش این موضوع را باید بدانند که تحصیل در این رشته نیازمند دانش بالایی از درس هایی مانند ریاضی و فیزیک است.

گرایش انتقال و توزیع

این گرایش سهم بزرگی در پروژه‌های عمرانی در برنامه های توسعه ی کشور،انتقال و توزیع انرژی الکتریکی را دارد.فارغ التحصیلان این رشته میتوانند در بخش هایی مانند نظارت و انجام امور مربوط به برنامه ریزی های کوتاه مدت و بلندمدت برای شبکه های انتقال و توزیع برق،مطالعه و تهیه مشخصات فنی برای تجهیزات مورد استفاده در پستهای و شبکه های انتقال و توزیع برق،کارشناس سیستم های انتقال و توزیع برق فعالیت داشته باشند.

مهندسی قدرت

مهندسی برق قدرت با تولید،انتقال و توزیع انرژی الکتریکی و ساخت برخی دستگاه‌های مربوط به آن نظیر ژنراتورهای الکتریکی،موتورهای الکتریکی و تجهیزات الکترونیکی مورد نیاز سروکار دارد.این گرایش،به عنوان قدیمی ترین گرایش در رشته مهندسی برق، خود به چندین زیرگرایش تقسیم می‌شود.فارغ التحصیلان این رشته میتوانند در نیروگاه‌ها و پایگاه های انتقال برق یا واحدها توزیع برق فعالیت داشته باشند.

معرفی کتاب‌ها و منابع درسی این رشته در هنرستان

شاخه‌ی فنی و حرفه ای

کتاب‌های مقطع دوره دوم متوسطه (پایه دهم) رشته‌ی الکتروتکنیک

دروس تخصصی

دانش فنی پایه الکتروتکنیک

طراحی و سیم کشی برق

ساختمان های مسکونی

نصب تاسیسات جریان ضعیف

کتاب همراه هنرجو

هوش مصنوعی

دورس شایستگی‌های غیر فنی

الزامات محیط کار

دروس پایه

ریاضی1

فیزیک

نقشه کشی فنی رایانه‌ای

دروس عمومی

فارسی و نگارش1

جغرافیا ایران

عربی زبان قرآن1

زبان انگلیسی1

 دین و زندگی 1

از ایرانمان دفاع می کنیم

کتاب‌های مقطع دوره دوم متوسطه (پایه یازدهم) رشته‌ی الکتروتکنیک

دروس تخصصی

طراحی و نصب تاسیسات

حفاظتی و ساختمان های هوشمند

کابل کشی و سیم پیچی

ماشین های الکتریکی

دورس شایستگی‌های غیر فنی

کاربرد فناوری های نوین

کارگاه نوآوری و کارآفرینی

دروس پایه

ریاضی2

شیمی

دروس عمومی

فارسی و نگارش2

تاریخ معاصر ایران

انسان و محیط زیست

زبان انگلیسی2

دین و زندگی2

عربی،زبان قرآن2

هنر

تفکر و سواد رسانه ای

کتاب‌های مقطع دوره دوم متوسطه (پایه دوازدهم) رشته‌ی الکتروتکنیک